Wydział Humanistyczny

Egzamin do Szkoły doktorskiej w dyscyplinie nauki socjologiczne na charakter dwuetapowy. Po prezentacji projektu (opis projektu w formie pliku dostarczony do komisji jest nieobowiązkowy, ale rekomendowany) Kandydatce/owi zostaną zadane 4 pytania z poniższej, oraz jedno dotyczące socjologii szczegółowej związanej z proponowanym projektem.

I. Podstawowe pojęcia socjologiczne: rozumienie, umiejętność zdefiniowania

• Kapitał społeczny i zaufanie
• Mobilność wertykalna i horyzontalna
• Definicja sytuacji
• Socjalizacja pierwotna i wtórna
• Kontrola społeczna
• Władza
• Struktura społeczna
• Rola
• Grupa społeczna
• Działanie społeczne

II.  Historia Socjologii

• Proszę omówić główne założenia materializmu historycznego Karola Marksa
• Proszę przedstawić socjologizm Emila Durkheima (społeczeństwo jako rzeczywistość sui generis, fakty społeczne i zasady ich badania)
• Proszę omówić główne założenia i pojęcia teorii stratyfikacji Maxa Webera
• Na czym polega anomia i formy integracji społeczeństwa w socjologii Emila Durkheima
• Proszę omówić wkład Georga Simmla w socjologię
• Proszę przedstawić współczynnik humanistyczny i jego zastosowanie na przykładzie badań Floriana Znanieckiego
• Proszę scharakteryzować pragmatyzm społeczny w socjologii amerykańskiej
• Proszę przedstawić klasyczne nurty antropologii społecznej
• Proszę przedstawić wpływ Szkoły Chicagowskiej na obecną metodologię badań
• Proszę przedstawić nurt psychologicznym w socjologii

III.  Współczesne teorie socjologiczne

• Proszę scharakteryzować założenia i orientacje w obrębie interakcjonizmu symbolicznego, w tym bliżej wybraną orientację (np. fenomenologia społeczna, szkoła Iowa, szkoła Chicago, etnometodologia). Proszę przedstawić założenia teorii funkcjonalistycznych a bliżej przykładowy system teoretyczny (np. Talcott Parsons, Robert Merton, Jeffrey Alexander, Niklas Luhmann)
• Proszę omówić teorie konfliktu i przedstawić bliżej wybraną teorię (np. Ralf Dahrendorf, Lewis Coser, Randall Collins)
• Proszę omówić teorie wymiany i przedstawić bliżej wybraną koncepcję (np. George Homans, Peter Blau)
• Jakie są założenia nowego instytucjonalizmu. Proszę przedstawić wybranych myślicieli tego kierunku i ich prace (np. Paul DiMaggio, Douglas C. North, V. Olstrom, E. Olstrom)
• Proszę omówić koncepcję społeczeństw ponowoczesnych i przybliżyć myśl wybranego teoretyka / teoretyczki (np. Ulrich Beck, Anthony Giddens, Zygmunt Bauman, Michel Foucault)
• Jakie są podstawowe pojęcia i założenia teorii Pierre’a Bourdieu
• Czym charakteryzuje się socjologia krytyczna? Proszę omówić wybrany nurt analityczny (np. M. Burawoy, C. W. Mills, J. Habermas)
• Proszę omówić założenia teorii aktora sieci (ANT)
• Proszę scharakteryzować teorie modernizacji i sytemu światowego (np. Immanuel Wallerstein, Alain Touraine, Shmuel Eisenstadt)

IV. Metodologia, metody i techniki badawcze

• Jak określa się trafność i rzetelność pomiaru, trafność i rzetelność badań?
• Na czym polega w badaniach socjologicznych triangulacja i jakie są jej odmiany?
• Jakie są etapy procesu badawczego? Proszę wymienić i omówić
• Proszę omówić wskaźniki stosowane w badaniach socjologicznych: ich typy, jak określa się ich moc?
• Charakterystyka ilościowych badań społecznych. Proszę omówić przykładową metodę lub technikę
• Charakterystyka jakościowych badań społecznych. Proszę omówić wybraną metodę lub technikę
• Eksperyment jako metoda badawcza
• Proszę omówić założenia badań w działaniu
• Na czym polegają i kiedy stosuje się case studies?
• Analiza zawartości, analiza dyskursów i analiza tekstów

Socjologie szczegółowe /badanie współczesnego społeczeństwa – proszę omówić jedną wybraną/

• Socjologia ruchów społecznych
• Socjologia płci
• Studia nad niepełnosprawnością
• Studia nad nauką i technologią
• Socjologia przestrzeni, miejsca i miasta
• Socjologia ekonomiczna
• Socjologia religii
• Socjologia rodziny
• Socjologia zdrowia
• Badania postkolonialne: dominacja i podporządkowanie

 

• Problem typologii definicji kultury – różnorodność kryteriów. Problem źródeł kultury
• Adaptacja jako zasadniczy mechanizm tworzenia kultury
• Nieświadomość jako źródło kultury
• Kultura jako system symboliczny. Pochodzenie i rodzaje symboli
• Język i systemy komunikacji jako źródło kultury. Antropolingwistyka. Językoznawstwo kognitywne
• Pozajęzykowe systemy komunikacji i ich rola w kulturze
• Wartości jako źródło kultury
• Dialog międzykulturowy i formy akulturacji
• Tradycyjne systemy wartości wobec procesów globalizacji
• Kultura popularna jako obszar refleksji kulturoznawczej
• Cyberkultura
• Badania ilościowe i jakościowe w naukach humanistycznych
• Metody badań pamięci kulturowej. „Oral history” jako metoda badania przeszłości kulturowej
• Rodzaje wywiadów stosowanych w badaniach nauk humanistycznych
• Sondaż i ankieta w badaniu kultury. Zasady tworzenia
• Źródła wywołane a źródła zastane
• Analiza semiotyczna tekstów kultury
• Analiza dyskursu
• Obserwacja jako metod badawcza
• Wykorzystanie podejścia etnograficznego w badaniach organizacji i rynku
• Badania nad wizualnym wymiarem kultury
• Etyczne problemy badań jakościowych
• Metody badań internetu i nowych mediów